“Modern Atom Teorisi” ünitesi, hem Kimya 11 hem de AYT Kimyasının ilk ünitesidir.

AYT sınavında çıkan 13 tane Kimya sorusunun ortama olarak her yıl 1 tanesi bu üniteden çıkar. (2020 AYT sınavında bu üniteden 2 soru gelmiştir, 2019 ve 2018 AYT sınavında ise soru gelmemiştir.)

Ünitenin Bölümleri

Aşağıda, “Modern Atom Teorisi” ünitesinin sırasıyla bölümleri verilmiştir. Bu üniteyi öğrenmeye hemen başlamak için, 1. bağlantıya tıklayabilirsin.

1. Atomun Kuantum Modeli
2. Periyodik Sistem ve Elektron Dizilimleri
3. Periyodik Özellikler
4. Elementleri Tanıyalım
5. Yükseltgenme Basamağı

Bu Üniteyi Anlamak İçin Bilmen Gerekenler

• Atom ve Periyodik Sistem (Kimya 9 – II. Ünite)
• Matematik: Sayılar

Ünitenin Anahtar Kavramları

• Atom
• Atom modelleri
• Elektron dizilimi
• Elektron ilgisi
• Elektronegatiflik
• Enerji düzeyi (katman)
• İyonlaşma enerjisi
• Kuantum sayıları
• Orbital (dalga fonksiyonu)
• Periyodik sistem
• Yörünge
• Yükseltgenme basamağı

Ünitenin Kazanımları

1. Atomun Kuantum Modeli

• Atomu kuantum modeliyle açıklar.
  • Bohr atom modelinin deney ve gözlemlerden elde edilen bulguları açıklamadaki sınırlılıkları vurgulanarak modern atom teorisinin (bulut modelinin) önemi üzerinde durulur.
  • Tek elektronlu atomlar/iyonlar için orbital kavramı elektronların bulunma olasılığı ile ilişkilendirilir.
  • Yörünge ve orbital kavramları karşılaştırılır.
  • Kuantum sayıları orbitallerle ilişkilendirilir.
  • Çok elektronlu atomlarda orbitallerin enerji seviyeleri açıklanır.

2. Periyodik Sistem ve Elektron Dizilimleri

• Nötr atomların elektron dizilimleriyle periyodik sistemdeki yerleri arasında ilişki kurar.
  • Hund Kuralı, Pauli İlkesi ve Aufbau Prensibi açıklanır.
  • Atomların ve iyonların elektron dizilimlerine örnekler verilir. Atom numarası 36 ve daha küçük türlerin elektron dizilimleri esas alınır.
  • Değerlik orbital ve değerlik elektronu kavramları açıklanır.
  • Elektron dizilimleriyle elementin ait olduğu blok ilişkilendirilerek grup ve periyot belirlenir.

3. Periyodik Özellikler

• Periyodik özelliklerdeki değişim eğilimlerini sebepleriyle açıklar.
  • Kovalent yarıçap, van der Waals yarıçapı ve iyonik yarıçapın farkları üzerinde durulur.
  • Periyodik özellikler arasında metallik/ametallik, atom/iyon yarıçapı, iyonlaşma enerjisi, elektron ilgisi, elektronegatiflik ve oksit/hidroksit bileşiklerinin asitlik/bazlık eğilimleri üzerinde durulur. Periyodik özelliklerin nasıl ölçüldüğüne girilmez.
  • Ardışık iyonlaşma enerjilerinin grup numarasıyla ilişkisi örneklerle gösterilir.

4. Elementleri Tanıyalım

• Elementlerin periyodik sistemdeki konumu ile özellikleri arasındaki ilişkileri açıklar.
  • s, p, d bloku elementlerinin metal/ametal karakteri, iyon yükleri, aktiflikleri ve yaptıkları kimyasal bağ tipi elektron dizilimiyle ilişkilendirilir.
  • f blok elementlerinin periyodik sistemdeki konumlarıyla ilgili özel durumları vurgulanır.
  • Asal gaz özellikleri elektron dizilimleriyle ilişkilendirilir.

5. Yükseltgenme Basamakları

• Yükseltgenme basamakları ile elektron dizilimleri arasındaki ilişkiyi açıklar.
  • Ametallerin anyon hâlindeki yükleriyle yükseltgenme basamakları arasındaki fark örneklendirilir.
  • d bloku elementlerinin birden çok yükseltgenme basamağında bulunabilmeleri, elektron dizilimleriyle ilişkilendirilir.