Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük ünitesi, Kimya 11 dersinin 3. ünitesidir. Bu ünite bir AYT konusudur.
Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük ünitesinden, AYT sınavında, her yıl ortalama 1 tane soru gelmektedir.
Ünitenin Bölümleri
- Çözücü ve Çözünen Etkileşimleri
- Derişim Birimleri
- Koligatif Özellikler
- Çözünürlük
- Çözünürlüğe Etki Eden Faktörler
Bu Üniteyi Anlamak İçin Bilmen Gerekenler
- Kimyasal Türler Arası Etkileşimler
- Mol Kavramı
- Kimyasal Tepkimeler ve Denklemler
- Kimyasal Tepkimelerde Hesaplamalar
- Karışımlar
- Oran Orantı
Ünitenin Anahtar Kavramları
- Çözünürlük
- Dipol-dipol etkileşimleri
- Dipol-indüklenmiş dipol etkileşimleri
- Hidrojen bağı
- İndüklenmiş dipol-indüklenmiş dipol etkileşimleri
- İyon-dipol etkileşimleri
- İyon-indüklenmiş dipol etkileşimleri
- Molalite
- Molarite
Ünitenin Kazanımları
1. Çözücü Çözünen Etkileşimleri
- Kimyasal türler arası etkileşimleri kullanarak sıvı ortamda çözünme olayını açıklar.
2. Derişim Birimleri
- Çözünen madde miktarı ile farklı derişim birimlerini ilişkilendirir.
- Derişim birimleri olarak molarite ve molalite tanıtılır.
- Normalite ve formalite tanımlarına girilmez.
- Farklı derişimlerde çözeltiler hazırlar.
- Derişimle ilgili hesaplamalar yapılarak hesaplamalarda molarite ve molalite yanında kütlece yüzde, hacimce yüzde, mol kesri ve ppm kavramları da kullanılır.
3. Koligatif Özellikler
- Çözeltilerin koligatif özellikleri ile derişimleri arasında ilişki kurar.
- Koligatif özelliklerden buhar basıncı alçalması, donma noktası alçalması (kriyoskopi), kaynama noktası yükselmesi (ebülyoskopi) ve osmotik basınç üzerinde durulur.
- Osmotik basınç ile ilgili hesaplamalara girilmez.
- Ters osmoz yöntemiyle su arıtımı hakkında kısaca bilgi verilir.
- Saf suyun ve farklı derişimlerdeki sulu çözeltilerin kaynama noktası tayini deneyleri yaptırılır.
4. Çözünürlük
- Çözeltileri çözünürlük kavramı temelinde sınıflandırır.
- Seyreltik, derişik, doygun, aşırı doygun ve doymamış çözelti kavramları üzerinde durulur.
- Çözünürlükler g/100 g su birimi cinsinden verilir.
- Çözünürlükle ilgili hesaplamalar yapılır.
5. Çözünürlüğe Etki Eden Faktörler
- Çözünürlüğün sıcaklık ve basınçla ilişkisini açıklar.
- Farklı tuzların sıcaklığa bağlı çözünürlük eğrilerinin yorumlanması sağlanır.
- Tuzların farklı sıcaklıklardaki çözünürlüklerinden faydalanılarak deriştirme ve kristallendirme ile ilgili hesaplamalar yapılır.
- Gazların çözünürlüklerinin basınç ve sıcaklıkla değişimi üzerinde durulur; çözünürlük eğrilerinin yorumlanması sağlanır.
- Öğrencilerin çözünürlüğün sıcaklık ve basınçla ilişkisini elektronik tablolama programı kullanarak kurgulamaları, değerleri değiştirerek gerçekleşen değişiklikleri gözlemlemeleri ve yorumlamaları sağlanır.