Sevgili öğrencim, “Kimya Her Yerde” Kimya 10 dersinin 4. ve sonuncu ünitesidir. Bu ünite bir TYT konusudur.

Kimya Her Yerde ünitesinden, TYT sınavında, her sene ortalama 1 tane soru çıkmaktadır.

Ünitenin Bölümleri

1. Yaygın Günlük Hayat Kimyasalları
2. Gıdalar

Bu Üniteyi Anlamak İçin Bilmen Gerekenler

• Kimyanın Sembolik Dili
• Kimyasal Tepkime Denklemleri
• Molekül Modelleri
• Kovalent Bağ

Ünitenin Anahtar Kavramları

• Ağartıcı
• Apolar Grup
• Mer/monomer/polimer
• Polar Uç
• Yüzey Aktif Madde
• Hijyen
• Organik Gıda
• Geri Dönüşüm

Ünitenin Kazanımları

Kimya Her Yerde ünitesinin sınırları ve bilmeniz gereken konular şunlardır:

1. Yaygın Günlük Hayat Kimyasalları

• Temizlik maddelerinin özelliklerini açıklar.
  • Yapısal ayrıntılara girmeden sabun ve deterjan aktif maddelerinin kirleri nasıl temizlediği belirtilir.
  • Kişisel temizlikte kullanılan temizlik maddelerinin (şampuan, diş macunu, katı sabun, sıvı sabun) fayda ve zararları vurgulanır.
  • Hijyen amacıyla kullanılan temizlik maddeleri (çamaşır suyu, kireç kaymağı) tanıtılır.
• Yaygın polimerlerin kullanım alanlarına örnekler verir.
  • Polimerleşme olayı açıklanarak -mer, monomer ve polimer kavramları üzerinde durulur.
  • Kauçuk, polietilen (PE), polietilen teraftalat (PET), kevlar, polivinil klorür (PVC), politetraflor eten (TEFLON) ve polistirenin (PS) yapısal ayrıntılarına girilmeden başlıca kullanım alanlarına değinilir.
  • Polimerlerin farklı alanlarda kullanımlarına ilişkin olumlu ve olumsuz özellikleri vurgulanır.
  • İçerisinde polimer malzeme kullanılan oyuncak ve tekstil ürünlerinin zararlarına değinilir.
• Polimer, kâğıt, cam ve metal malzemelerin geri dönüşümünün ülke ekonomisine katkısını açıklar.
• Kozmetik malzemelerin içerebileceği zararlı kimyasalları açıklar.
  • Kişisel bakım ve estetik amacıyla kullanılan parfüm, saç boyası, kalıcı dövme boyası ve jöle üzerinde durulur.
• İlaçların farklı formlarda kullanılmasının nedenlerini açıklar.
  • Piyasadaki ilaç formlarının (hap, şurup, iğne, merhem) temel özelliklerine değinilir.
  • Yanlış ve gereksiz ilaç kullanımının insan sağlığına, ülke ekonomisine ve çevreye verdiği zararlar vurgulanır.

2. Gıdalar

• Hazır gıdaları seçerken ve tüketirken dikkat edilmesi gereken hususları açıklar.
  • Hazır gıdaların doğal gıdalardan başlıca farklarına (koruyucular, renklendiriciler, emülsiyonlaştırıcılar, tatlandırıcılar, pastörizasyon, UHT sütün işlenmesi) değinilir.
  • Hazır gıda etiketlerindeki üretim ve son kullanım tarihlerinin önemi vurgulanır.
  • Koruyucular, renklendiriciler ve yapay tatlandırıcıların kullanılmasının sağlık üzerindeki etkilerine değinilir.
  • Günlük tüketim maddelerindeki katkı maddesi içeriği ve katkı maddesi kodlarına ilişkin okuma parçası verilir.
• Yenilebilir yağ türlerini sınıflandırır.
  • Yağ türlerinden katı (tereyağı, margarin) ve sıvı (zeytin yağı, ayçiçek yağı, mısır özü yağı, fındık yağı) yağlara değinilir.
  • Yağ endüstrisinde kullanılan sızma, rafine, riviera ve vinterize kavramları açıklanır.
  • Yenilebilir yağların yanlış kullanımının sağlık üzerindeki etkileri vurgulanır.