Karışımlar ünitesi, Kimya 10 dersinin 2. ünitesidir.

Bu ünite, bir TYT konusudur.

Karışımlar ünitesinden, TYT sınavında her yıl ortalama 1 tane soru gelmektedir.

Ünitenin Bölümleri

1. Homojen ve Heterojen Karışımlar
2. Ayırma ve Saflaştırma Teknikleri

Bu Üniteyi Anlamak İçin Bilmen Gerekenler

• Kimyanın Sembolik Dili
• Kimyasal Türler Arası Etkileşimler
• Maddenin Halleri

Ünitenin Anahtar Kavramları

• Adi Karışım
• Aerosol
• Çözücü
• Çözünen
• Çözünme
• Damıtma
• Derişim
• Diyaliz
• Emülsiyon
• Heterojen Karışım
• Homojen Karışım (Çözelti)
• Koligatif Özellik
• Kolloid
• Kristallendirme
• Özütleme (Ekstraksiyon)
• ppm
• Süspansiyon
• Süzme
• Yüzdürme (Flotasyon)

Ünitenin Kazanımları

Homojen ve Heterojen Karışımlar

• Karışımları niteliklerine göre sınıflandırır.
  • Homojen ve heterojen karışımların ayırt edilmesinde belirleyici olan özellikler açıklanır.
  • Homojen karışımların çözelti olarak adlandırıldığı vurgulanır ve günlük hayattan çözelti örnekleri verilir.
  • Heterojen karışımlar, dağılan maddenin ve dağılma ortamının fiziksel hâline göre sınıflandırılır.
  • Karışımlar çözünenin ve/veya dağılanın tanecik boyutu esas alınarak sınıflandırılır.
• Çözünme sürecini moleküler düzeyde açıklar.
  • Tanecikler arası etkileşimlerden faydalanılarak çözünme açıklanır.
  • Çözünme ile polarlık, hidrojen bağı ve çözücü-çözünen benzerliği ilişkilendirilir.
  • Farklı maddelerin (sodyum klorür, etil alkol, karbon tetraklorür) suda çözünme deneyleri yaptırılır.
  • Farklı fiziksel hâldeki maddelerin suda çözünme süreçlerinin açıklanmasında bilişim teknolojilerinden (animasyon, simülasyon, video vb.) yararlanılır.
• Çözünmüş madde oranını belirten ifadeleri yorumlar.
  • Çözünen madde oranının yüksek (derişik) ve düşük (seyreltik) olduğu çözeltilere örnekler verilir.
  • Kütlece yüzde, hacimce yüzde ve ppm derişimleri tanıtılır; ppm ile ilgili hesaplamalara girilmez.
  • Yaygın sulu çözeltilerde (çeşme suyu, deniz suyu, serum, kolonya, şekerli su) çözünenin kütlece ve/veya hacimce yüzde derişimlerine örnekler verilir.
  • Kütlece yüzde ve hacimce yüzde derişimleri farklı çözeltiler hazırlatılır.
  • Günlük tüketim maddelerinin etiketlerindeki derişime ilişkin verilere dikkat çekilir.
  • Örnek çözelti hazırlanmasında bilişim teknolojilerinden (animasyon, simülasyon, video vb.) yararlanılır.
• Çözeltilerin özelliklerini günlük hayattan örneklerle açıklar.
  • Çözeltilerin donma ve kaynama noktasının çözücülerinkinden farklı olduğu ve derişime bağlı olarak değişimi açıklanır. Hesaplamalara girilmez.
  • Karayollarında ve taşıtlarda buzlanmaya karşı alınan önlemlere değinilir; bu önlemlerin olumlu ve olumsuz etkilerinin tartışılması sağlanır. Sınıf içi tartışmalarda karşısındakini dinlemenin ve görgü kurallarına uygun davranmanın tartışmanın verimliliği üzerindeki etkisi hatırlatılır.

Ayırma ve Saflaştırma Teknikleri

• Endüstri ve sağlık alanlarında kullanılan karışım ayırma tekniklerini açıklar.
  • Mıknatıs ile ayırma bunun yanı sıra
  • tanecik boyutu (eleme, süzme, diyaliz),
  • yoğunluk (ayırma hunisi, yüzdürme),
  • erime noktası, kaynama noktası (basit damıtma, ayrımsal damıtma) ve
  • çözünürlük (özütleme, kristallendirme, ayrımsal kristallendirme) farkından yararlanılarak uygulanan ayırma teknikleri üzerinde durulur.
  • Karışımları ayırma deneyleri yaptırılır.