WordPress ve Joomla birer CMS yazılımıdır. Öncelikle, bu iki yazılım arasındaki temel fark, ortaya çıkış şekilleridir. Joomla portal siteleri oluşturmak için, WordPress ise blog siteleri oluşturmak için geliştirilmiştir. Tabi zaman içinde her iki teknoloji de kendini geliştirmiş ve her iki teknoloji ile de her türden site yapabilmek mümkün hale gelmiştir.

Kısaca Tarihçeleri

WordPress

WordPress, ilk etapta, kişisel bir yayıncılık sistemi (publishing system) olarak tasarlanmıştır. Çıkış amacı, insanlara, yayın yapabilecekleri, GNU lisansı altında, kaliteli bir mimariye sahip, PHP ve MySQL tabanlı, bir sistem sunmaktır.

Ortaya çıkışı 2001 yılına dayanır. WordPress, zaman içinde, kullanıcılarının tecrübelerinden de yararlanarak gelişmiş ve günümüzde, 5. sürümüyle, kararlı ve ücretsiz bir sistem olarak yayın hayatına devam etmektedir.

Joomla

Joomla, başlangıçta Mambo idi. Fakat, Mambo ekibi arasında, sistemin ücretli mi yoksa açık kaynak kodlu mu olması gerektiği konusunda bir anlaşmazlık yaşandı. Mambo’nun, açık kaynak kodlu bir yazılım olmasını isteyen grup ekipten ayrıldı Joomla’yı geliştirdi.

2005 yılında ilk sürümü ile yola çıkan Joomla, bugün 3.9 versiyonu ile yayın hayatına devam etmektedir.

CMS Sistemleri Arasındaki Sıralamaları

2018 sonu verilerine göre aşağıdaki resim, dünyada en çok kullanılan CMS sistemlerini, bu sistemlerin pazar paylarını (Market Share), dünyada bu sistemler ile kurulmış site sayılarını (Active Sites) ve dünyada en popüler ilk 1 milyon sitedeki paylarını (# of Websites in Million) vermektedir.

Yukarıda da görüldüğü gibi en yaygın CMS teknolojileri şunlardır:

1. WordPress
2. Joomla
3. Drupal
4. Magento
5. Blogger
6. Shopify
7. TYP03
8. Bitrix
9. Squarespace
10. Prestashop

Resimdeki tablo bize, WordPress’in açık ara daha popüler bir CMS teknolojisi olduğunu göstermektedir.

Joomla’nın Temel Özellikleri

Joomla açık kaynak kodlu bir içerik yönetim sistemidir, yani ücretsiz olarak dağıtılıp çoğaltılabilir ve üzerinde değişiklik yapılabilir.

WordPress’ten sonra, en çok kullanılan CMS teknolojisidir.

PHP ve MySQL tabanlı bir yazılımdır.

Kullanıcılarına, şu özellikleri standart olarak sunar:

1. Envanter kontrol sistemi
2. Veri raporlama araçları
3. Uygulama köprüleri (Joomla ile başka bir web uygulamasını birbirine bağlar)
4. Özel ürün katalogları
5. Entegre e-Ticaret sistemi
6. Gelişmiş bir iş rehberi uzantısı (Aktiviteler, tanıtımlar, etkinlik duyuruları… yapılabilen bir uzantı)
7. Rezervasyon sistemi
8. İletişim/haberleşme araçları
9. Standart çoklu dil desteği

Joomla, web ajanslarına, joomla ile kolayca ve her amaca yönelik web siteleri tasarlayıp satabilmeyi vaad eder.

Joomla için geliştirilmiş bir çok tema ve uzantı (extension) vardır. Bu temalar ve uzantılar, sizlere farklı özellikler sunarak, amacınıza uygun bir web sitesi kurmanızı kolaylaştırır.

WordPress’in Temel Özellikleri

WordPress ile ilgili daha detaylı bir bilgi için, WordPress Nedir? Ne İşe Yarar? Güçlü Özellikleri Nelerdir? adlı dersimizi okuyabilirsiniz.

WordPress’in güçlü özellikleri şunlardır:

1. Kullanım Kolaylığı: Kullanımı kolay olduğu için, WordPress, kolayca bir internet sitesi kurmanızı ve yönetebilmenizi sağlar. Hatta bazılarına göre WordPress kullanmak, facebook kullanmaktan daha kolaydır.
2. Esneklik: WordPress ile, kişisel bir blog sitesinden, profesyonel bir fotoğraf bloğuna, bir e-ticaret sitesinden, bir devlet sitesine, magazin veya haber sitesine veya online topluluk sitesine kadar istediğiniz her türden internet sitesini kurabilirsiniz. Binlerce farklı tema seçeneği ile sitenizi renklendirebilir, bir çok eklenti seçeneği ile sitenize bir çok özellik ekleyebilirsiniz.
3. Kolayca Yayınlama: Daha önce herhangi bir bilgisayar ortamında bir belge hazırladıysanız, bu WordPress ile içerik hazırlayıp yayınlayabileceksiniz demektir. WordPress ile yazılar ve sayfalar oluşturmak ve bu içeriklere resimler ve videolar eklemek çok basit, bu içerikleri yayınlamak ise bir butona tıklamak kadar kolaydır.
4. Yayınlama Araçları: WordPress ile içerikleriniz yönetmek çok kolaydır. Yarım kalan bir içeriğinizi taslak olarak kaydedebilir ve istediğiniz zaman kaldığınız yerden devam edebilirsiniz. Yine içeriklerinizi yayınlamak için, ileri bir tarih seçip o tarihte otomatik olarak yayınlanmısını sağlayabilirsiniz. Yine içeriklerinizin önceki versiyonlarını görebilirsiniz. Yine sayfalarınızı veya yazılarınızı şifre ile koruyabilir ve sadece belli kişilerin erişmesini sağlayabilirsiniz. Bu özellikler, WordPress’in standart özellikleridir.
5. Kullanıcı Yönetimi: WordPress, size, 5 farklı kullanıcı rolü sunar ve kullanıcılarınızı bu rollere göre sınıflandırabilmenizi sağlar. Yönetici, siteyi yöneten ve en yetkili olan kişidir, editörler, içerikler ile çalışır, yazarlar ve içerik sağlayıcılar,sitenize içerik ekleyebilir, aboneler ise profillerini yönetebilirler.
6. Medya Yönetimi: Bir resmin binlerce kelime konuştuğu söylenir. Bu söz bize, resimlerin ne kadar önemli olduğunu anlatmaktadır. WordPress güçlü bir medya ortamı sunar ve resimlerinizi sürükle bırak şeklinde, kolayca ve hızlıca yükleyebilmenizi sağlar. WordPress ile resimlerinize alternatif yazılar ve altyazılar ekleyebilir, içeriklerinize bu resimleri kolayca dahil edebilir, yazılarınızda ya da sayfalarınızda foto galeriler oluşturabilirsiniz. Bununla beraber WordPress, yüklenen resimleri, yeniden boyutlandırabilmeyi veya kırpmayı da sağlar.
7. Standartlara Uygunluk: WordPress’in yapısındaki her bir kod parçarsı W3C standartlarına uygundur. Yani, websiteniz, günümüzün ve yarının web tarayıcılarında çalışacaktır. WordPress ile web siteniz, bugün çok güzel, yarın da çok güzel olmaya devam edecek.
8. Kolay Tema Sistemi: WordPress kurulumu, üç farklı tema ile birlikte gelir. Fakat bu temalar size göre değilse, tema sayfasında binlerce tema sizin güzel bir web sitesi oluşturmanız için beklemektedir. Bu temalar da sizi tatmin etmediyse, kendi temanızı bir tıklama ile yükleyebilir ve kullanabilirsiniz. Yüklediğiniz temayı kullanmaya başlamak saniylerinizi alacaktır.
9. Eklentiler ile Gelişme: WordPress, çekirdek yapısında bir çok standart özellik ile birlikte gelmektedir. Fakat bir bütün web sitelerinin ihtiyacını gidecerek özellikleri barındırmak mümkün değildir. Fakat WordPress, eklenti sayfası ile sizlere onbinlerce eklenti sunarak, gereksiniminize uygun özelliği bu eklentiler ile sitenize ekleyebilmeyi sağlar. Gelişmiş galeriler, sosyal ağlar, forumlar, sosyal medya bileşenleri, spam engelleyiciler, takvimler, SEO araçları ve formlar gibi bir çok özelliği bu eklentiler sayesinde sitenize ekleyebilirsiniz.
10. Dahili Yorum Sistemi: Bloğunuz sizin evinizdir ve yorumlar da, bloğunuzdaki içerikler ile ilgilenen konuklarınızdır. WordPress kurulumu bir forum sitesinde olabilecek kadar gelişmiş ve yönetilebilen bir yorum sistemi ile birlikte gelir.
11. Arama Motoru Optimizasyonu (SEO): WordPress, SEO için optimize edilmiş şekilde gelir. Fakat daha detaylı optimizasyonlar için kullanabileceğiniz bir çok WordPress bileşeni de mevcuttur.
12. WordPress’i Kendi Dilinizde Kullanın: WordPress ile bir siteyi tercüme etmek ve farklı dillerde yayın yapmasını sağlamak kolay bir işlemdir. WordPress 70’ten fazla dile tercüme edilmiştir olarak gelir.
13. Kolay Kurulum ve Güncelleme: Yaygın kullanılması nedeniyle, bir çok hosting servisi, WordPress’i otomatik kurma özelliğine sahiptir. Bunun dışında, bir veritabanı oluşturup, bir FTP programı ile de WordPress dosyalarınızı sunucunuza yüklemeniz, kurulumu başlatmak için yeterli olacaktır. WordPress, tek tık ile, hem kendini hem de kullandığınız bütün tema ve eklentileri güncelleme imkanı sunar.
14. Import Ediciler (Dışa Aktarıcılar): Bazen hosting firmaları kapanır ya da başka sebepler ortaya çıkar ve taşınmak gerekir. Bir web sitesini taşımak bazen bir kabusa dönebilir. WordPress, import ve export (içe ve dışa aktarım) özellikleri ile bir yerden bir yere kolayca taşınabilir.
15. Hepsi Size Özel: Web sitenizi başkalarına emanet etmek bazen rahtsız edici olabilir. Çünkü, bir sabah uyanıp da sitenizin ortadan kaybolduğunu görmek oldukça travmatik olacaktır. WordPress, web sitenizin herşeyi ile sizin avuçlarınızda olmasını sağlar.
16. Özgürlük: WordPress, GPL lisansı altında yazılmış bir teknolojidir. GPL, sizlerin özgürlüğünü korumak için vardır. Yani, WordPress’i özgürçe kullanıp, deşiştirebilir ya da dağıtabilirsiniz.
17. Topluluk: Wordperss, en popüler CMS olduğun için, enerjik ve destekleyici bir topluluğa sahiptir. Destek forumlarında bir soru sormanız, gönüllü destekçilerden gerekli yardımı almanız için yeterlidir. Aynı zamanda WordCamp mitinglerine katılabilir, WordPress hakkında oluşuturulan bir çok bloğu ve dersi takip edebilirsiniz. WordPress toplulukları, WordPress’in bugünlere gelmesinde en büyük paya sahiptir.
18. Destek: Siz de bir WordPress gönüllüsü olabilirsiniz. WordPress’in gelişmesine katkıda bulunabilir, destek forumunda soruları cevaplayabilir, öğretici içerikler yazabilir, tercümeler yapabilir, WordCamp mitinglerinde konuşmalar yapabilirsiniz. Yeteneğinizi, WordPress topluluğuna katılarak değerlendirmek isterseniz, WordPress sizi kabul etmekten mutluluk duyacaktır.

WordPress’in Joomla’ya Göre Güçlü Özellikleri

• Kurulumu ve kullanımı daha kolaydır. WordPress ile bir site yapmak ve yayına vermek daha az zaman ve efor gerektirir. Hatta bazılarına göre WordPress ile bir site yönetmek, facebook kullanmaktan daha kolaydır.
• Çok daha yagındır.
• SEO desteği daha gelişmiştir.
• Resmi sayfasında, kullanıcılarına sunduğu yaklaşık 54.500 ücretsiz eklentiden oluşan bir stoğu vardır. Joomla’nın uzantı sayısı ise yaklaşık 8.000’dir. (2019 verileridir)
• Sayısı her geçen gün hızla artıyor olmakla birlikte, 10.000 adetin üzerinde WordPress temasının bulunduğu söylenmektedir (2019 verisidir). WordPress, kendi sitesinde, ücretsiz binlerce temadan oluşan bir stoğa sahiptir ve bu stoktan bütün kullanıcıları yararlanabilmektedir. Joomla, kendi sitesinde bir tema stoğu barındırmaz. Tema bulmak istediğinizde, üçüncü şahısların yazılımlarına güvenmek zorunda kalırsınız.
• Dökümantasyonu (kullanma klavuzu) daha profesyoneldir, sorun yaşadığınızda çözüm bulamamanız neredeyse imkansızdır ve destek açısından daha çok imkan sunar.
• Kod yapısı daha hafif ve anlaşılırdır. Bu özelliği, WordPress’i web tasarımcıları için daha cazip hale getirmektedir.

Joomla’nın WordPress’e Göre Güçlü Özellikleri

• Joomla temaları, WordPress temaları kadar birbirini andırmaz.
• Joomla kurulumu, standart olarak, bazı eklentiler ile birlikte gelir ve Joomla bu eklentilerinin devamlı güncel kaldığını garanti eder. WordPress kurulumu ise “Hello Doly” eklentisini saymazsak, eklentisiz gelir. Kullanıcılar kendi ihityaçlarına göre eklenti yüklerler.
• Her ne kadar daha karmaşık görünmesine sebep olsa da, Joomla daha çok özelleştirme seçeneği ile birlikte gelir. Örneğin, yazılarınızda, tarihin görünmesini engellemek için, Joomla’da, yönetim panelindeki ayarları kullanırken, WordPress ile bunu yapmak için biraz kod bilmeniz ya da bu özelliği destekleyen bir eklenti ya da tema bulmanız gerekmektedir.
• Joomla sitenizi, güvenli hale getirmek için, daha az enerji harcamanız gerekir.

Güvenlik – Tasarım – Yardım

I. Güvenlik

Aslında her iki yazılım da özü itibariyle güvenlidir ve güvenli kalmak için üzerine düşeni yapmaktadır.

WordPress, özünde güvenlik açısından oldukça ileri bir düzeydedir. Hatta, güvenlik açıklarını tespit ettirmek için, beyaz şapkalı ve dünyaca ünlü hakerlar ile çalıştığını bilyoruz.

Gerçek hayatta olduğu gibi, sanal dünyada da popülerlik ve zenginlik, güvenlik açısından malesef bir dezavantaj yaratmaktadır. WordPress, kendini her ne kadar iyi korusa da, çok daha yaygın ve göz önünde olması daha çok saldırıya uğramasına sebep olmaktadır. Fakat burada hemen şunu eklemek gerekir ki; bu güne kadar popülerliğini koruyabilmesinin bir nedeni de bu saldırılar ile başedebilmiş olmasıdır. Bu konuda, WordPress kullanıcılarının yapması gereken, sistemlerini güncel tutmak ve kullandıkları eklentilerin de güncel olmasına dikkat etmektir.

Joomla, standart güvenlik önlemleri ile, Wordperss’ten daha önde olduğunu iddia etmektedir.

II. İhtiyaca Uygun Olarak Özelleştirilebilme Potansiyeli

WordPress eklentilerinin, Joomla uzantılarına oranla fazla olması, her ihtiyaca göre bir eklenti bulmayı daha mümkün kılmaktadır. Bunun yanında, tema seçenekleri açısından da WordPress daha zengindir.

III. Yardım

WordPress’in popülerliği, yardım seçeneklerini de açık ara zenginleştirmektedir. Özellikle İngilizce konusunda sorununuz yoksa, internet, WordPress ile ilgili makaleler için bir cennettir.

İkinci popüler CMS olan Joomla’nın da aktif bir topluluğu vardır. Topluluk forumları, Joomla dökümantasyonu, mailleşme listeleri, IRC sohbet odaları, Joomla’nın başlıca yardım merkezleridir.

Sonuç

Bana göre WordPress daha ağır bassa da, her iki CMS teknolojisinin de arka planında, ciddi bir emek vardır. Her iki teknoloji de milyonlarca sitenin alt yapısını oluşturmaktadır. Burada şu teknoloji daha iyidir demek yerine, ihtiyacımızın türüne göre, o ihtiyacı en iyi karşılayan CMS teknolojisi şudur demek daha doğru olacaktır. Çünkü her iki sistemin de diğerinden daha güçlü olduğunu iddia ettiği özellikleri vardır.

Burada şunu eklemeden geçmek istemiyorum, çünkü WordPress’e haksızlık etmek istemiyorum: İnsanların eğilimine güveniyorsak eğer, ortada çok açık bir gerçek var ki; WordPress ile kurulan sitelerin sayısı diğer bütün CMS teknlojileri ile kurulanların toplam sayısından daha fazladır. Merak edenler CMS Nedir? adlı yazımıza bakarak bu farkı görebilirler. Bu açık fark, bizlere bir fikir vermesi açısından önemlidir.