Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük → 5. Bölüm

Dersin Özellikleri:

• Seviye: Hiç Bilmeyenler İçin
• Gerekli Bilgiler:
  • Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük – 4. Bölüm
• Öğretmen:
  • Muzaffer KAYA

Anlatılacak Başlıklar*:

• Çözünürlüğe Etki Eden Faktörler
• Vurgun Olayı

* Konu anlatımı, örneklerle zenginleştirilmiştir.

Çözünürlüğü şunlar değiştirir:

1. Sıcaklık
2. Basınç

1. Sıcaklığın Çözünürlüğe Etkisi

• Sıcaklık bazı tuzların çözünürlüğünü arttırır, bazılarının ise azaltır.
  • Endotermik çözünen tuzların çözünürlüğü sıcaklıkla artar, ekzotermik olanların azalır.

• Endotermik: Isı alan
• Ekzotermik: Isı veren

• Grafiğe göre:
  • A tuzu ekzotermik çözünür.
  • B tuzu sıcaklıktan etkilenmez.
  • C tuzu endotermik çözünür.

• Gazlar her zaman ekzotermik çözünür.

Bazı tuzların çözünürlük-sıcaklık ilişkisi:

Örnek:

25^oC’deki çözünürlüğü 45^oC’kine göre daha düşük olan bir X tuzu için hangisi söylenemez?

A) Endotermik çözünen bir tuzdur.
B) Sıcak suda daha çok çözünmektedir.
C) Çözündüğü suyu soğutur.
D) Isı vererek çözünür.
E) Yemek tuzu (NaCl) olabilir.

Yanda çözünürlük sıcaklık grafiği verilen X tuzu için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

A) X tuzunun çözünürlüğü sıcaklık arttıkça artar.
B) Doymuş X çözeltisinin sıcaklığı yükseltilirse doymamış hale geçer.
C) Doymamış X çözeltisinin sıcaklığı yükselirse, çözelti seyrelir.
D) Doymamış X çözeltisinin sıcaklığı düşürülürse, doymuş hale geçebilir.
E) Doymuş X çözeltisinin sıcaklığı düşürülürse, kristallenme olayı gözlenir.

Yukarıdaki grafikte; A, B ve C tuzlarının çözünürlük-sıcaklık grafikleri verilmiştir.

Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) A tuzunun çözünürlüğü sıcaklık ile ters orantılıdır.
B) B tuzunun çözünürlüğü sıcaklık ile değişmez.
C) C tuzunun doymuş bir çözeltisi soğutulursa, aşırı doymuş bir çözelti elde edilir.
D) A tuzunun doymuş bir çözeltisinin sıcaklığı düşerse doymamış olur.
E) C tuzunun doymuş bir çözeltisinin sıcaklığı yükselirse, çözelti daha seyreltik bir hale gelir.

Yukarıda; bir X tuzuna ait çözünürlük-sıcaklık grafiği verilmiştir. Buna göre; bu X tuzu ile 25 ^oC’de hazırlanan, 240 gram doymuş bir çözeltinin sıcaklığı 50 ^oC’ye yükseltiliyor.

Buna göre, 50 ^oC’deki çözeltinin, tekrar doymuş olması için, çözeltiye ne kadar X tuzu eklenmelidir?

• Basınç:
  • Katı ve sıvılara etki etmez.
  • Sadece gazların çözünürlüğünü etkiler.
    • Gazların çözünürlüğü basınç arttıkça artar, basınç azaldıkça azalır.

Şekildeki grafik, 25^oC’deki A ve B maddelerinin çözünürlük-basınç grafiğidir.

Buna göre bu maddeler için hangisi söylenemez?

A) A maddesinin çözünürlüğü basınç ile artar.
B) B maddesinin çözünürlüğü basınçtan etkilenmez.
C) A maddesi kesinlikle bir gazdır.
D) B maddesi bir katı olabilir.
E) A maddesi endotermik çözünür.