Kimyasal Tepkimelerde Enerji → 1. Bölüm

Dersin Özellikleri:

• Gerekli Bilgiler:
  • Kimyasal Tepkime Denklemleri
• Öğretmen:
  • Muzaffer KAYA

Anlatılacak Başlıklar*:

• Isı Değişimine Göre Tepkimeler
  • Endotermik Tepkimeler
  • Ekzotermik Tepkimeler

* Konu anlatımı, örneklerle zenginleştirilmiştir.

• Kimyasal ya da fiziksel bir tepkime gerçekleşirken mutlaka bir enerji (ısı) alış-verişi olur.
• Isı değişimine göre tepkimeler 2 çeşittir:
  • Endotermik (ısı alan) tepkimeler
  • Ekzotermik (ısı veren) Tepkimeler

Tepkime Denklemleri

• Isı alan tepkimelerdir.
• Girenler kısmındaki ısıdan veya pozitif ΔH değerinden tanınır:
  • A + B + ısı → C + D
  • A + B + Q → C + D
  • A + B + 190 kj/mol → C + D
  • A + B → C + D   ΔH = +190 kj/mol

Endotermik Tepkime Örnekleri

• Devam etmesi için ısıtmamız gereken (ortamdan ısı alan) olaylardır:
  • Erime ve kaynama olayları
  • N₂ gazının yanması
  • Atomlardan e^– koparılması
    • Ca + ısı → Ca²⁺ + 2e^–
  • Bağ kopması olayları
    • F₂ + ısı → 2F
  • Ekzotermik tepkimelerin tersi endotermiktir.

Karalılık

• Enerji açısından girenler daha kararlıdır.
• Minimum enerji eğilimi girenler lehinedir.
• Yüksek sıcaklıkta ürünler daha kararlıdır.

Kendiliğinden devam edemezler.

Tepkime Denklemleri

• Isı veren tepkimelerdir.
• Ürünler kısmındaki ısıdan veya negatif ΔH değerinden tanınır:
  • C + D → A + B + ısı
  • C + D → A + B + Q
  • C + D → A + B + 190 kj/mol
  • C + D → A + B   ΔH = -190 kj/mol

Ekzotermik Tepkime Örnekleri

• Devam ettikçe ortamı ısıtan olaylardır:
  • Donma ve yoğunlaşma olayları
  • Yanma (N₂ gazı hariç) olayları
  • Atomların e^– alması
    • Ca²⁺ + 2e^– → Ca + ısı
  • Bağ oluşumu olayları
    • 2F → F₂ + ısı
  • Endotermik tepkimelerin tersi ekzotermiktir.

Karalılık

• Enerji açısından ürünler daha kararlıdır.
• Minimum enerji eğilimi ürünler lehinedir.
• Yüksek sıcaklıkta girenler daha kararlıdır.

Başladı mı kendiliğinden devam ederler.

Örnek:

Verilen tepkimelerden hangileri endotermiktir?

Örnek:

X + Y → Z   (ΔH < 0)

Yukarıda verilen tepkime için;

 I. Tepkime endotermiktir.
II. Tepkimenin gerçekleştiği kabın sıcaklığı artar.
III. Enerji yönünden Y ve Z daha kararlıdır.

yargılarından hangisi veya hangileri doğrudur?